به گزارش روابط عمومی انجمن علمی دانشجویی دانشکدۀ علوم قرآنی مشهد، نشست علمی- تخصصی با عنوان «آشنایی با روانشناسی اسلامی» در تاریخ 29 فروردین 1403، با حضور جنای آقای دکتر محمود یزدانی (مدرس و پژوهشگر مباحث روانشناسی، کارشناسی ارشد مشاور خانواده، نویسنده و مترجم کتب روانشناسی...) به همت انجمن علمی دانشکده علوم قرآنی مشهد برگزار شد.
دکتر محمود یزدانی مباحث خود را با بحث علم دینی شروع کردند و گفتند: «بحث علم دینی یک بحثی نوظهور است و از زمانی که مواجهه با غرب آغاز شد تلنگرش از آن زمان به مسلمانان در رابطه با پی جویی علم علوم جدید رخ داد در واقع پیش فرض‌هایی وجود دارد که ما یک سری علوم انسانی داریم که ریشه در تفکر غرب دارد و دسته دیگر علوم اسلامی هستند؛ و اسلامی سازی دانشگاه‌ها و پس از آن علوم مختلف از آن زمان آغاز شد.
نقدهایی در همین پیش فرضها وجود دارد که آیا این علوم اسلامی حال حاضر واقعاً اسلامی است؟! بنابراین می‌توان گفت که این پروژه تقریباً تا حدی ناکام خواهد ماند و اصطلاحا باید گفت برای رواج علوم اسلامی قبل از دانشگاه‌ها باید سراغ حوزه‌های علمیه رفت بدان معنا که علوم رایج اسلامی در حوزه‌های علمیه نیز یک علم اسلامی نیستند و اینطور می‌توان گفت که هنوز علم اسلامی و به مثابه آن الگویی برای علم اسلامی نداریم تا بر اساس آن علوم انسانی را اسلامی سازی کنیم...» و پس از آن مثال‌هایی در این رابطه زده شد... که حتی علم فقه موجود در جامعه نیز، اسلامی نیست و این تفکر به معنای آن نیست که نگاه ما مطلقاً صفر و یکی باشد بلکه بدان مفهوم است که تفقه اسلامی مورد نظر اتفاق نیفتاده است....
....به عنوان مثال قرآن کریم، در قالب هیچ یک از علوم رایج نمی‌گنجد بنابراین آیات قرآن قابلیت گنجاندن در علوم ایجاد شده را ندارد....
وی در ادامه به تقسیم و شرح علوم به سه نوع دائرة المعارفی، سیستماتیک و استراتژیک پرداخت:.... اصولاً دانش‌ها چند نوع اند دانش‌های دایرة المعارفی از قبیل فقه و دیگر علوم اسلامی و یک سری دیگر از علوم سیستماتیک اند که بخش‌های مختلف در آن به هم مرتبط اند و یک جز در کل مطرح می‌شود؛ در علوم دائرة المعارفی که علوم متصلی نیستند و جداگانه بررسی می‌شوند، نمی‌توانند گرهی را از جامعه باز کنند و کاربردی نیستند؛ علوم دائرة المعارفی در صورت ارتقا به یک علم سیستماتیک مبدل خواهد شد و علم سیستماتیک در صورت پیشرفت به صورت استراتژیک در جامعه کاربردی خواهد شد . در دانش استراتژیک، نگاه یک محقق به متن و زمینه‌های آن علم نخواهد بود بلکه همۀ عوامل آن سنجیده می‌شود، همانطور که نزول قرآن کریم استراتژیک بود.
محیط مهم‌ترین عامل برای اقدام به حرکت است اما در دانش دائرة المعارفی و سیستماتیک به مقتضای زمان و مکان توجهی نمی‌شود و نمی‌توانند به آن صورت در جامعه کاربردی باشند. مصداق حرکت به سوی استراتژیک شدن علوم اسلامی «...یدخلون فی دین الله افواجا...» خواهد بود که شیب جامعه را تغییر می‌دهد.
بنابراین در علوم اسلامی به مدیریت، جامعه شناسی، روانشناسی و ... نیاز داریم تا بتوانیم آنها را به درستی و کاربردی در جامعه استفاده کنیم.
....در دانش دایرة المعارفی این پیش فرض وجود دارد که عامۀ مردم چون اطلاعات کافی ندارند در اقامه دین و دیگر مسائل مشکل دارند در حالی که چنین نیست.
دانش استراتژیک کوتاه مدت است یعنی بسته به شرایط جامعه کاربرد دارد.
مشاور خانواده در بخش پایانی اذعان کرد: در رابطه با روانشناسی اسلامی، مفاهیمی مانند هوش و حافظه و ... به آن صورت وجود ندارد؛ در واقع در اسلام، روانشناسی به معنای موسع آن وجود ندارد بلکه در معنای مضیق آن است، اما یک سری مفاهیم در روانشناسی مانند «بهزیستی» و «روان درمانی» هست که اسلام نیز متکفل آن است اما متکفل مباحث روانشناسی در معنای موسع آن نیست؛ ...همانطور که یک آیه قرآن و یک جمله علمی ممکن است در انتها یکی باشند اما در ابتدا نگاهی متفاوت دارد...
