بخش چهارم :تلخیص بخش مکتب محبت
انسان کامل _ مرتضی مطهری
تلخیص بخش مکتب محبت از کتاب انسان کامل
بررسی مکتب محبت و ایثار در متون اسلامی
مقدمه
در این بخش از متن، به بررسی مکتب محبت پرداخته شده است. این مکتب که بیشتر در هند و تا حدی در بین مسیحیان تبلیغ شده است، کمال انسان را در خدمت به خلق و محبت به مردم می‌داند. این دیدگاه، نقطه مقابل مکتب نیچه است که بر قدرت و توانمندی فردی تأکید دارد. در مکتب محبت، انسان کامل کسی است که خیرش به دیگران برسد و انسانیت به معنای خیر رساندن به خلق خدا تعریف می‌شود.
دیدگاه شهید مطهری
شهید مطهری بیان می‌کند که انسانیت و کمال انسان در خدمت به مردم و خیر رساندن به خلق خدا تعریف می‌شود. این دیدگاه در مقابل مکتب‌هایی است که بر قدرت فردی تأکید دارند. همچنین، به اشعار سعدی اشاره شده که خدمت به خلق را بالاتر از عبادت‌های فردی می‌داند.
خدمت به خلق در اسلام
نویسنده بیان می‌کند که از نظر اسلام، خدمت به خلق و احسان به مردم یک ارزش انسانی و الهی است. قرآن به عدل و احسان فرمان می‌دهد و ایثار را به عنوان یکی از باشکوه‌ترین مظاهر انسانیت ستایش می‌کند. ایثار به معنای گذشت و مقدم داشتن دیگران بر خود در شرایط نیاز است.
داستان‌های ایثار و محبت
نویسنده داستانی از حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) نقل می‌کند که در زمان بیماری حسنین (ع)، نذر کردند و روزه گرفتند. در هنگام افطار، غذای خود را به نیازمندان دادند و این عمل ایثار را سه شب متوالی تکرار کردند. همچنین، به داستانی از پیامبر اکرم (ص) اشاره شده که محبت و مهربانی ایشان به فرزندانشان را نشان می‌دهد.
نمونه‌هایی از مهربانی و رحمت
نویسنده داستانی از پیامبر اکرم (ص) نقل می‌کند که در آن، پیامبر به مردی که از محبت به فرزندانش خودداری می‌کرد، فرمودند: "آن که نسبت به دیگری رحم نداشته باشد، خدا هم به او رحم نخواهد کرد." همچنین، به نمونه‌هایی از مهربانی و رحمت امام علی (ع) اشاره شده است که در مقابل ضعیفان، دریای رحمت و محبت بودند.
داستانی از یک پروفسور مسلمان
نویسنده داستانی از یک پروفسور مسلمان شده را بیان می‌کند که در اواخر عمر به سرطان مبتلا شد و در بیمارستان بستری بود. خانواده‌اش او را ترک کردند و تنها گذاشتند. مسلمانان محلی به عیادت او می‌رفتند و پس از مرگش، پسرش تنها برای فروش جنازه به بیمارستان آمد. این داستان نشان‌دهنده بی‌عاطفگی برخی افراد و اهمیت محبت و مهربانی است.
اهمیت عاطفه و ایثار
نویسنده بیان می‌کند که عاطفه به معنای استفاده از حق مشروع خود به نفع دیگران است. او تأکید می‌کند که بسیاری از کارهایی که به نام عاطفه و انسان‌دوستی انجام می‌دهیم، در واقع خودخواهی و نام‌جویی است. او مثال‌هایی از مهمان‌نوازی و رفتارهای اجتماعی می‌آورد که نشان می‌دهد چگونه برخی افراد به جای رعایت حقوق دیگران، به دنبال منافع شخصی خود هستند.
عدالت و مهمان‌نوازی
نویسنده به موضوع عدالت پرداخته است. او بیان می‌کند که مهمان‌نوازی نباید به ظلم به دیگران منجر شود. نویسنده به نمونه‌ای از حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) اشاره می‌کند که در خانه با هم همکاری می‌کردند و علی (ع) نمی‌خواست فشار زیادی بر همسرش وارد شود. همچنین، نویسنده تأکید می‌کند که انسان باید ابتدا عادل باشد و به حقوق دیگران تجاوز نکند، سپس می‌تواند از حقوق مشروع خود برای دیگران ایثار کند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، نویسنده به موضوع ایثار و عاطفه پرداخته است. او داستانی از یکی از مراجع تقلید بزرگ را نقل می‌کند که حتی در زمان بیماری نیز به اهل خانه فرمان نمی‌داد و از آنها درخواست کمک نمی‌کرد. همچنین، نویسنده به نمونه‌ای از ایثار واقعی در جنگ موته اشاره می‌کند که در آن مجروحان مسلمان با وجود تشنگی شدید، آب را به دیگران می‌دادند. این داستان‌ها نشان‌دهنده اهمیت ایثار و عاطفه واقعی هستند که نباید با خودخواهی و خودنمایی همراه باشد.
اشکالات مکتب محبت
نویسنده به اشکالات مکتب محبت اشاره می‌کند و بیان می‌کند که این مکتب تک‌ارزشی است و ارزش‌های دیگر را فراموش کرده و فقط به خدمت و محبت توجه دارد. او تأکید می‌کند که خدمت به خلق باید به گونه‌ای باشد که به انسانیت و ارزش‌های انسانی خدمت کند، نه فقط به نیازهای مادی مانند غذا و پوشاک. خدمت به خلق باید با آگاهی و شناخت از مسیر و هدف انسان‌ها باشد تا به سعادت و خوشبختی واقعی آنها کمک کند.
کانال ایتا http://quranicsociety.blog.ir